De voordelen van koud douchen: hype of echte gezondheidsboost?

Misschien heb je het voorbij zien komen: mensen die vrijwillig in ijskoud water springen of een koude douche nemen. Maar waarom zou je dat doen? Zeker als je denkt: “Mijn lichaam heeft al genoeg stress te verduren!”

Het verrassende antwoord is: een korte, acute stressprikkel zoals koud douchen of dippen in koud water helpt je stresspatronen te doorbreken. Deze eenvoudige gewoonte maakt je niet alleen mentaal sterker, maar heeft ook duidelijke fysieke voordelen. Je voelt je fitter, energieker, en je dag krijgt een krachtige kickstart.

Misschien denk je nu: “Maar ik ben een koukleum!” Dat dacht ik ook – echt waar. Ik kon me niet voorstellen dat ik ooit vrijwillig in koud water zou stappen, laat staan dat ik het leuk zou vinden. Toch ontdekte ik de vele voordelen van koud douchen en dippen: betere focus, verbeterde bloedsomloop, en zelfs meer mentale rust.

Jouw lichaam kan dit ook, ook al wil je hoofd misschien vluchten. Elke keer dat ik mezelf overwin – of dat nu in een dompelbad, tijdens het sporten, of gewoon onder de douche is – herinner ik mezelf eraan hoe krachtig mijn lichaam en geest samen kunnen zijn. En het gevoel na die koude prikkel? Onbetaalbaar.

Wanneer kun je beginnen met koud douchen?

Ben je op zoek naar een natuurlijke manier om je gezondheid te verbeteren en je mentale veerkracht te vergroten? Dan is koud douchen een geweldige eerste stap.  Of je nu kiest voor ijskoude douches, ijsbaden of andere vormen van koude therapie, je lichaam en geest zullen je dankbaar zijn!

Wanneer is het juiste moment om te starten met koud douchen?

Het goede nieuws is: je kunt op elk moment van het jaar beginnen met koud douchen! Anders dan koud water dippen in open water, ben je bij een koude douche niet afhankelijk van de buitentemperatuur. Begin simpelweg door je douchesessie te eindigen met 30 seconden koud water. Dit geeft je lichaam de tijd om te wennen aan de kou, terwijl je al profiteert van de vele voordelen zoals een verbeterde bloedsomloop, meer energie en een sterker immuunsysteem.

Voor koud water dippen in de natuur is het najaar ideaal, wanneer het buitenwater begint af te koelen. Zelf start ik als de temperatuur onder de 10 graden komt en blijf ik doorgaan zolang mijn dompelbad schoon blijft. Daarna stap ik over op open water of combineer ik het met mijn hardlooptraining.

Waarom wachten?
Of je nu vandaag begint met koud douchen of je de kou buiten opzoekt, elke stap is er één naar een fitter en veerkrachtiger lichaam. Het is nooit te vroeg of te laat om jezelf uit te dagen en de voordelen van koud douchen te ervaren.

Waarom is koud douchen gezond?

Ben je op zoek naar een natuurlijke manier om je gezondheid te verbeteren en zowel fysiek als mentaal sterker te worden? Koud water douchen biedt een indrukwekkende lijst aan voordelen. Als je wilt profiteren van deze 10 positieve effecten, is koudetraining met begeleiding van een koudecoach een uitstekende keuze:

1. Sterker immuunsysteem: Al na 30 seconden koud water boost je je weerstand.
2. Positievere stemming: Koud water verhoogt je endorfines, wat zorgt voor meer geluk en een betere mindset.
3. Meer mentale kracht en focus: Door te focussen op je ademhaling leer je omgaan met stressvolle situaties.
4. Minder stress: Regelmatig koudetraining vermindert het stresshormoon cortisol in je lichaam.
5. Gezonder hart en bloedvaten: Je cardiovasculaire systeem wordt sterker, wat de kans op hart- en vaatziekten verlaagt.
6. Betere insulinegevoeligheid: Dit verkleint het risico op diabetes type 2 en helpt je bloedsuikerspiegel te stabiliseren.
7. Versnelling van je stofwisseling: Je lichaam verbrandt meer calorieën om zich warm te houden.
8. Hormoonbalans en bloedsomloop: Koude stimuleert de productie van belangrijke hormonen en verbetert je doorbloeding.
9. Betere warmteregulatie: Je lichaam leert efficiënter om te gaan met temperatuurverschillen.
10. Verlichting bij opvliegers: Vooral vrouwen in de overgang merken vaak een afname in de intensiteit van opvliegers.

Wanneer is koud water douchen (nog) niet geschikt voor jou?
Hoewel koud water training veel voordelen biedt, zijn er situaties waarin het minder geschikt kan zijn. Overleg altijd met een specialist als je:

• Zwanger bent (of borstvoeding geeft).
• Hart- en vaatziekten hebt.
• Longproblemen hebt.
• Een verzwakt immuunsysteem hebt door bijvoorbeeld koorts, griep of een langdurige ziekte.

Koud water dippen is een geweldige manier om je gezondheid te verbeteren, maar het is belangrijk om je lichaam goed te kennen en veilig te starten. Heb je twijfels? Een koudecoach kan je helpen op weg naar een gezonde en veilige koudetraining. 

Wat zijn de nadelen van koud douchen?

Hoewel koud douchen veel voordelen heeft, zijn er ook enkele nadelen om rekening mee te houden. In het begin kan het een flinke mentale uitdaging zijn, vooral als je niet gewend bent aan de kou. Het voelt ongemakkelijk en je lichaam kan sterk reageren met snelle ademhaling of rillingen. Daarnaast is koud douchen niet geschikt voor iedereen, zoals mensen met hart- en vaatziekten, longproblemen of een verzwakt immuunsysteem. Ook kan het bij verkeerd gebruik (zoals te lang onder ijskoud water blijven) juist stress toevoegen in plaats van verminderen. Daarom is het belangrijk om rustig op te bouwen en goed naar je lichaam te luisteren.

Waarom zou je het niet doen?

Je hoofd gaat waarschijnlijk direct in de weerstand. “Dit is ongezond,” “Ik ben een koukleum,” of “Mijn lichaam kan dit echt niet aan.” Misschien hoor je zelfs een stemmetje dat fluistert: “Waarom zou je jezelf dit aandoen?” Geloof me, dat is helemaal normaal. Je brein is erop gericht om je veilig te houden en alles wat buiten je comfortzone valt, voelt automatisch als een bedreiging. Maar weet je wat bijzonder is? Juist die weerstand is de sleutel tot groei.

Het moment dat je leert om niet naar die schreeuwende gedachten te luisteren, maar om je lichaam een kans te geven, verandert alles. Je ontdekt dat je sterker bent dan je denkt. En dat is precies waar ik je in de 30-seconden challenge mee help. Samen bouwen we het rustig op, zodat jij leert omgaan met die mentale blokkades en ervaart hoe goed je lichaam zich kan aanpassen. Wat eerst onmogelijk lijkt, wordt ineens haalbaar – en sterker nog, je gaat het geweldig vinden.

Lees hier meer over deze uitdaging, die nog korter duurt dan de tijd waarin jij tandenpoetst.

Dus stel jezelf eens de vraag: “Wat als mijn hoofd het mis heeft, en mijn lijf meer kan dan ik nu denk?” Geef jezelf die kans om te ontdekken wat er mogelijk is. Je zult verbaasd zijn over wat je kunt bereiken!

Studies over koude training

• Huttunen, P., Rintamaki, H., & Hirvonen, J. (2001). Effect of regular winter swimming on the activity of the sympathoadrenal system before and after a single cold water immersion. International Journal of Circumpolar Health, 60(3), 400–406. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11590880/
• Sousa, C. V., Hill, L., & Nikolaidis, P. T. (2020). Cold water swimming—Benefits and risks: A narrative review. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(23), 8984. https://doi.org/10.3390/ijerph17238984

• Wim Hof Method. (2018). Study: Brain over body. NeuroImage. https://www.wimhofmethod.com/blog/study-brain-over-body

Het blijft een persoonlijk advies, deze blog geeft slechts een samenvatting van koude training eten. Er valt nog veel over te zeggen van hoe onze gezondheid werkt en wat jij wel nodig hebt om jouw gezondheid te ondersteunen.

Is een koud bad je een stap te ver? Lees dan dit artikel om laagdrempelig te starten met koudetraining zonder grote activiteiten of aanpassingen.